ŚCIEŻKI EDUKACYJNE i EKSPONATY
-
-
LABIRYNT EWOLUCJI
LABIRYNT EWOLUCJI
Zapraszamy do podróży przez miliardy lat życia na Ziemi! Ścieżka edukacyjna "Labirynt Ewolucji" w Centrum Nauki Wyobraźnia to fascynująca opowieść o różnorodności roślin i zwierząt oraz o wspólnym kodzie, który łączy wszystkie organizmy. To miejsce, gdzie uczniowie zrozumieją, jak życie ewoluowało, by przetrwać w różnych środowiskach, i jak wielką rolę w tym procesie odgrywał kod genetyczny.
Podczas "Labiryntu Ewolucji" uczniowie:
- Odkryją fundament życia – DNA:
Dowiedzą się, jak kod genetyczny odpowiada za różnorodność wszystkich organizmów – od mikroskopijnych bakterii po największe ssaki. Uczniowie zobaczą, jak DNA zapisuje informacje, które pozwalają życiu rozwijać się i przystosowywać.
- Zgłębią świat organizmów niewidocznych na pierwszy rzut oka:
- Protisty: Dlaczego glony nie są roślinami? Uczniowie poznają tę tajemniczą grupę organizmów, która wymyka się naszym klasycznym podziałom na rośliny i zwierzęta.
- Grzyby: Dlaczego są bardziej podobne do zwierząt niż do roślin? Uczestnicy dowiedzą się, jak różnorodne i niezwykłe są grzyby – od drożdży po gigantyczne huby leśne.
- Poznają ewolucję świata roślin:
- Jakie cechy łączą wszystkie rośliny, a co je różni? Uczniowie dowiedzą się, jak różne grupy roślin – mszaki, paprotniki, nagonasienne i okrytonasienne – przystosowały się do środowisk i jakie strategie rozmnażania wykształciły.
- Zrozumieją różnorodność świata zwierząt:
- Jak zwierzęta przystosowują się do różnych środowisk? Uczniowie poznają przykłady ewolucji zbieżnej – np. jak delfiny i rekiny, choć niespokrewnione, wykształciły podobny kształt ciała, by lepiej pływać.
- Jak późniejsze gatunki korzystają z dziedzictwa swoich przodków? Uczniowie odkryją, jak współczesne zwierzęta odziedziczyły cechy swoich przodków, które ułatwiają im przetrwanie.
- Dowiedzą się więcej o różnorodności zwierząt – od prostych gąbek, przez stawonogi i owady, po bardziej zaawansowane gatunki, takie jak ryby, gady, płazy i ssaki.
Dlaczego warto?
"Labirynt Ewolucji" to nie tylko lekcja biologii – to podróż w czasie, która pomaga zrozumieć, jak życie na Ziemi rozwijało się przez miliardy lat. Interaktywne eksponaty, ciekawe przykłady i zaskakujące fakty sprawiają, że nauka staje się pasjonującą przygodą.
Dla młodych odkrywców, którzy chcą zgłębić tajemnice życia na naszej planecie, Centrum Nauki Wyobraźnia jest miejscem, gdzie biologia staje się prawdziwą magią!
Labirynt Ewolucji to nie tylko nauka. To pełna wrażeń podróż przez historię życia na Ziemi, która umożliwia zrozumienie, w jaki sposób miliony lat ewolucji kształtują naszą planetę.
BUJANIE W ODBICIACH
BUJANIE W ODBICIACH
Centrum Nauki Wyobraźnia zaprasza szkoły do niezwykłej podróży przez świat drgań, energii i światła! Ścieżka edukacyjna "Bujanie w odbiciach" to interaktywna przygoda, która łączy naukę z zabawą. Dzięki nowoczesnym eksponatom, uczniowie mogą doświadczyć zjawisk, które rządzą zarówno naszym codziennym życiem, jak i wielkimi odkryciami naukowymi.
Podczas wizyty uczniowie:
- Odkryją tajemnice wahadła:
- Częstotliwość drgań: Jak długość sznurka wpływa na "tempo" bujania? Dzięki eksperymentom uczniowie zrozumieją, dlaczego krótkie wahadło buja szybciej niż długie – i jak to wykorzystać w praktyce.
- Energia wahadła: Co sprawia, że kulka wahadła opada z gracją? Uczniowie prześledzą podróż energii potencjalnej zamieniającej się w kinetyczną pod wpływem grawitacji.
- Rezonans: Fenomen, który może zarówno ułatwiać życie, jak i wywoływać katastrofy. Uczniowie zobaczą, jak drgania własne mogą wzmacniać się w sprzyjających warunkach – czy to w zabawie, czy przy... burzeniu wieżowców.
- Poznają fascynujący świat optyki:
- Zwierciadła wklęsłe i wypukłe: Jak lustra "oszukują" nasze oczy? Eksperymenty pokażą, jak różne kształty luster zniekształcają obraz – zmniejszają, powiększają lub skupiają światło.
- Soczewki: Czym różnią się od luster? Uczniowie zrozumieją rolę ogniskowej i zobaczą, jak soczewki wklęsłe i wypukłe pomagają nam widzieć świat wyraźniej – od lup po okulary.
- Lustro weneckie: Odkryją, jak działa lustro, przez które widzimy w jedną stronę. Eksponaty pozwolą zrozumieć tajemnice jego konstrukcji i rolę światła w tej iluzji.
- Załamanie światła: Kolory tęczy w pryzmacie czy zaskakująca droga światła w światłowodzie – zjawisko załamania światła stanie się jasne dzięki praktycznym doświadczeniom.
Dlaczego warto?
Nasza wystawa to coś więcej niż lekcja – to podróż, która rozwija ciekawość, krytyczne myślenie i radość odkrywania. "Bujanie w odbiciach" dostosowane jest do różnych grup wiekowych i zgodne z podstawą programową, a interaktywne eksponaty angażują nie tylko wzrok, ale i wyobraźnię.
Zapraszamy do Centrum Nauki Wyobraźnia, gdzie każdy krok to nowa inspiracja!
MISJA KOSMOS
MISJA KOSMOS
Przygotujcie się na wyprawę poza Ziemię i wyruszcie z nami w fascynującą podróż przez Wszechświat! Ścieżka edukacyjna "Misja Kosmos" w Centrum Nauki Wyobraźnia to okazja, by odkryć tajemnice naszej planety, Układu Słonecznego i dalekiego kosmosu. Zgłębiając naukowe zagadnienia, uczniowie poczują się jak prawdziwi astronauci i badacze kosmicznych przestworzy.
Podczas "Misji Kosmos" uczestnicy:
- Poznają grawitacyjne prawa Wszechświata:
- Grawitacja na różnych planetach: Dlaczego na Marsie ważymy mniej niż na Ziemi, a na Jowiszu ledwo da się podnieść nogę? Uczniowie sprawdzą, jak masa planety wpływa na siłę przyciągania i co oznacza to dla kosmicznych misji.
- Zgłębią siły rządzące naszym ruchem:
- Zasada działania kompasu: Co prowadzi podróżników przez lądy i morza? Uczniowie odkryją, jak ziemskie pole magnetyczne pomaga orientować się w terenie – i dlaczego to właśnie północ wskazuje igła kompasu.
- Siła odśrodkowa: Jak to się dzieje, że autobus "wyrzuca" nas na zakręcie? Albo że astronauci trenują w wirówkach? Uczestnicy poznają znaczenie tej siły w kosmicznych podróżach i poczują ją na własnej skórze w naszych eksperymentach.
- Wejdą w świat komunikacji międzyplanetarnej:
- Kierowanie sygnałem i łączność z łazikami marsjańskimi: Dowiedzą się, jak sygnały radiowe przemierzają miliony kilometrów, by sterować robotami na Marsie, i jak radzimy sobie z opóźnieniami w komunikacji.
- Przyjrzą się Kosmosowi z bliska (i daleka):
- Luneta i zwierciadło: Uczniowie odkryją, jak soczewki i lustra pomagają nam zaglądać w odległe galaktyki, i zobaczą, jak działa teleskop, dzięki któremu badamy przestrzeń kosmiczną.
- Wahadło Foucaulta: Żywy dowód na ruch obrotowy Ziemi! Uczestnicy zrozumieją, jak obracająca się planeta wpływa na nasze życie i jak udowodniono to przy pomocy prostego wahadła.
- Zajrzą w tajemnice Wszechświata:
Seanse w planetarium to doskonałe uzupełnienie tej kosmicznej podróży. Uczniowie dowiedzą się więcej o:
- Tajemnicach Słońca – naszej najbliższej gwiazdy,
- Satelitach krążących wokół Ziemi i innych planet,
- Zagadkowej ciemnej materii i jej wpływie na Wszechświat.
Dlaczego warto?
Ścieżka edukacyjna "Misja Kosmos" to okazja, by pobudzić wyobraźnię, zrozumieć złożoność kosmicznych zjawisk i zachęcić młodych odkrywców do naukowych eksploracji. Program dostosowany do poziomu wiedzy uczniów sprawia, że każdy – niezależnie od wieku – poczuje, jak fascynujący jest świat nauki i technologii kosmicznej.
Odkrywajcie Wszechświat z nami – Centrum Nauki Wyobraźnia czeka na Was!
DZIECIĘCA WYOBRAŹNIA
DZIECIĘCA WYOBRAŹNIA
”Dziecięca Wyobraźnia” to przestrzeń stworzona dla najmłodszych, którzy poprzez zabawę będą mogli poszerzyć swoje umiejętności konstrukcyjne, rozwijać zdolności motoryczne oraz multisensorycznie, a także zapoznać się z podstawami fizyki.
PLANETARIUM
PLANETARIUM
Oferujemy niezwykłe seanse astronomiczne, które zabiorą Cię w podróż przez galaktyki i tajemnice Wszechświata. W nowoczesnej kopule z systemem 360° przeżyjesz realistyczne symulacje nieba, obserwując planety, gwiazdy i zjawiska, które trudno dostrzec gołym okiem. Jest to okazja do poszerzenia swojej wiedzy i znalezienia odpowiedzi na nurtujące pytania. To idealne miejsce dla rodzin, szkół i wszystkich pasjonatów astronomii. Po seansie zachęcamy do zwiedzenia dalszej części wystawy, by zagłębić swoją wiedzę o Wszechświecie i nie tylko. Przygotuj się na niezapomniane doświadczenie, które poszerzy Twoje horyzonty i zainspiruje do dalszego odkrywania tajemnic kosmosu.
_
_
Rośliny nagozalążkowe
Rośliny nagozalążkowe
Fragment ścieżki biologicznej „Labirynt ewolucji” prezentujący rośliny nagozalążkowe. Należące do tej grupy roślin drzewa iglaste dominują między innymi w tajdze i w obszarach górskich. Popularna w Polsce sosna zwyczajna to gatunek, który szczególnie często możemy spotkać na suchych i ubogich glebach.
Pancernik
Pancernik
Jest to ssak posiadający charakterystyczny pancerz, który wbrew pozorom zapewnia mu całkiem dużą ruchomość. Pancerniki mają słaby wzrok, a większość nich jest owadożerna. Aby polować na owady, pancerniki wykorzystują, długi, lepki, wysuwany język.
Chrząszcze
Chrząszcze
Oprócz gatunków egzotycznych, na ścieżce biologicznej „Labirynt ewolucji” znajdziesz również gatunki polskie, wśród nich chrząszcze: kozioroga dębosza i jelonka rogacza. Ten pierwszy to największy chrząszcz żyjący w Polsce, osiąga długość ponad 5,5 centymetra! Z kolei samce jelonka rogacza mogą pochwalić się ogromnymi żuwaczkami, wyglądającymi niczym poroże jelenia (stąd nazwa).
Planetarium
Planetarium
Planetarium to miejsce, w którym zanurzysz się w otaczający naszą planetę kosmos pełen planet, gwiazd i galaktyk. Dowiecie się tu między innymi, czy płynna woda występuje jedynie na Ziemi oraz co ma wspólnego zorza polarna z wiatrem.
Strefa VR
Strefa VR
Zwiedzając ścieżkę „Misja w kosmos” będziesz mieć okazję odwiedzić otaczającą nas przestrzeń kosmiczną. Jest to możliwe dzięki strefie VR, w której między innymi zobaczysz jak wygląda nasza rodzima galaktyka – Droga Mleczna, z perspektywy znajdującej się w jej centrum czarnej dziury.
Bąbelki w wodzie
Bąbelki w wodzie
W jaki sposób powstają bąbelki w wodzie. W jaki sposób ich rozmiar zależy od gęstości i lepkości cieczy. O tym dowiesz się zwiedzając ścieżkę „Dziecięca wyobraźnia” poświęconą zgłębianiu praw fizyki w sposób przystępny i zrozumiały nawet dla najmłodszych odkrywców.
Konstrukcje łukowe
Konstrukcje łukowe
Na ścieżkach odkryć naukowych w „Centrum Nauki Wyobraźnia” dowiesz się, jakie znaczenie w rozwoju naszej cywilizacji miało zastosowanie konstrukcji łukowych w architekturze i budownictwie. Na jednym ze zlokalizowanych tu stanowisk będziesz mieć możliwość zbudowania takiej konstrukcji i sprawdzenia jej wytrzymałości.
Kolorowe cienie
Kolorowe cienie
Co trzeba zrobić? Wsuń dłoń w wiązkę światła tak, aby na ekranie powstał cień. Dlaczego cienie są kolorowe i jest ich kilka? Jak kolory cieni i ich liczba zależy od tego, gdzie znajduje się dłoń? Jak to działa? Każdy z trzech kolorowych reflektorów powoduje powstanie innego cienia o ile tylko dłoń przecina wiązkę światła wysyłaną przez dany reflektor. Tam gdzie światło trzech reflektorów nakłada się na siebie, ekran jest biały, podobnie jak biały jest ekran telewizora w tych miejscach, w których świecą się czerwone, zielone i niebieskie piksele. Cień pochodzący od niebieskiego reflektora ma kolor żółty, gdyż ten obszar ekranu jest oświetlony przez dwa pozostałe reflektory: czerwony i zielony. Złożenie tych dwóch barw przez nasz mózg daje efekt żółtego cienia.
Śledzące twarze
Śledzące twarze
Co trzeba zrobić? Patrząc na maski - twarze przejdź przed nimi zachowując mniej więcej stałą odległość kilku metrów. Czym różnią się maski, które wydają się wyraźnie obracać od tych, które wydają się być nieruchome? Jak to działa? Gdy patrzymy na maski jednym okiem przechodząc przed nimi w odległości kilku metrów wklęsłe głowy obracają się wyraźnie za nami. Efektu tego nie dają twarze wypukłe. Przyczyna złudzenia jest złożona. Z jednej strony mózg otrzymując obraz maski z jednego oka, nie jest w stanie dokładnie ocenić, które detale są dalej, a które bliżej. W związku z tym traci zdolność prawdziwego widzenia 3D. Z drugiej strony nasz mózg przyzwyczajony jest do tego, że spotyka się wyłącznie z wypukłymi twarzami. W sytuacji, w której nie może zweryfikować faktycznego położenia elementów twarzy sam dorabia interpretację otrzymanego obrazu, jako obrazu wypukłego. „Przekłada” przy tym obraz np. nosa do przodu twarzy, w kierunku z którego patrzymy. Dlatego gdy przesuwamy się w bok ten wyimaginowany nos przesuwa się na tle obrysu twarzy powodując złudzenie obrotu.
Odwrócony obraz
Odwrócony obraz
Co trzeba zrobić? Popatrz na obraz cyfry 5 w obu lustrach. Które z tych luster jest „normalne”, a które nietypowe? Usiądź kolejno przed każdym i sprawdź to dotykając własnego ucha. Jak to działa? Wewnątrz jednej obudowy mamy dwa płaskie lustra ustawione obok siebie, w drugiej pod kątem prostym do siebie. W powszechnej świadomości zwykłe lustro odwraca obraz. Jednak aby zobaczyć w lustrze tzw. lustrzane odbicie jakiegoś tekstu musimy go najpierw sami odwrócić przodem do lustra (czyli tyłem do nas). Gdy ten sam napis umieścimy na przezroczystej folii, zobaczymy, że wygląda on tak samo bez lustra i w lustrze. Cyfra naklejona na lustro wygląda w nim normalnie, bo nie została odwrócona do lustra. Lustrem naprawdę odwracającym obraz jest lustro złożone z dwóch wzajemnie prostopadłych luster.
Radar
Radar
Na stanowisku zapoznasz się z zasadą działania echolokacji. Echolokacja to zdolność orientowania się w otaczającej nas przestrzeni przy pomocy fal dźwiękowych, które odbijając się od przeszkody mogą pomóc nam w ocenie jak daleko znajduje się i jaki kształt posiada interesujący nas przedmiot. Ludzienie posiadają naturalnie wrodzonej zdolności echolokacji, w związku z czym musimy do tego wykorzystywać specjalne urządzenia. Natomiast niektóre zwierzęta (np. nietoperze) potrafią bardzo sprawnie orientować się w przestrzeni przy jej wykorzystaniu!
Luneta
Luneta
Wykorzystując małe otworki w płytkach umieszczonych na górze na początku i końcu lunety wyceluj ją na zdjęcie Księżyca. Dopasuj ostrość do własnego wzroku obracając lekko pokrętłem. Które napisy dają się odczytać, a które widać "do góry nogami"? Jak wygląda lampka widziana przez lunetę? Załóż białą przesłonę na soczewkę lunety. Jak zmienił się obraz lampki? Jak to działa? Jest to model najprostszej lunety. Umożliwia ona oglądanie powiększonych i odwróconych obrazów odległych przedmiotów. Maleńki obraz lampki widać na matowej szybce, którą można wsunąć w otwór za okularem. Okular jest lupą służącą do oglądania tego obrazu. Co ciekawe po usunięciu matówki obraz widziany przez okular nie tylko nie znika, ale staje się bardziej wyraźny.
Soczewka Fresnela
Soczewka Fresnela
Co trzeba zrobić? Wsuń dłonie do wnęk pod szybkami. Zobacz co dzieje się, gdy powoli unosisz dłonie do góry w kierunku szyb, a co gdy je oddalasz od nich w dół? Spójrz przez szybkę w pionowej ściance na drugą stronę. Ile obrazów widzisz? Jak to działa? Pomiędzy szybami w danej wnęce znajduje się tzw. soczewka Fresnela jedna skupiająca - to ta która powiększa obraz, oraz druga rozpraszająca, która daje obraz zmniejszony. Soczewki Fresnela na tym stanowisku są wytłaczane w przezroczystym tworzywie sztucznym w postaci koncentrycznych rowków o odpowiednim przekroju. Kształt rowków decyduje o tym, czy soczewka jest skupiająca czy rozpraszająca, a nachylenie ich ścianek o powiększeniu, gdy jest ona używana jako lupa. Z drugiej strony znajduje się model soczewki Fresnela oraz tego typu soczewka przecięta na pół. Przez lupę można oglądać w powiększeniu przekrój tej soczewki.
Składane lustra
Składane lustra
Co trzeba zrobić? Złap dłońmi za oba lustra, pochyl się tak, aby głowa znalazła się między nimi i powoli przysuwaj lustra do siebie. Obserwuj jak zachowują się odbicia twojej twarzy, gdy obracasz głowę w bok. Jak to działa? W lustrach powstają obrazy w liczbie równej stosunkowi miary kąta pełnego czyli 360 stopni do miary kąta między lustrami (przykładowo dla kąta 30 stopni liczba obrazów wyniesie 360/30 = 12). Co drugi obraz powstaje na skutek parzystej liczby odbić, a pozostałe na skutek nieparzystej liczby odbić. Dlatego połowa obrazów powtarza ruch jaki wykonujemy głową, a druga połowa wykonuje ruch odwrotny.
Kolorowe promienie
Kolorowe promienie
Co trzeba zrobić? Układaj różne bryły na drodze wiązki kolorowych promieni i obserwuj zmiany. Przewróć przeźroczysty walec tak, aby leżał na boku na drodze promieni. Co stanie się z promieniami, gdy walec zacznie się toczyć? Jak to działa? Przeźroczyste bryły zmieniają kierunek przechodzących przez nie promieni dwukrotnie: gdy promień „wchodzi" do bryły i gdy „wychodzi" z niej. W efekcie, prostopadłościan przesuwa promienie równolegle w bok, graniastosłup trójkątny zmienia ich kierunek na ukośny, a walec powoduje, że promienie skupiają się jak w soczewce. Gdy ułożymy walec na bocznej ściance, promienie zagną się w nim do góry i przestaną być widoczne na podłodze.
Przelewanie światła
Przelewanie światła
Co trzeba zrobić? Zajrzyj do czarnej tuby. Czy widzisz co znajduje się na jej dnie? Wprowadź tam nieco światła z niebieskiej tuby używając w tym celu światłowodu. W tym celu włóż jeden koniec światłowodu do niebieskiej tuby, a drugi do czarnej. Czy teraz widzisz co znajduje się na dnie tuby? Jak to działa? Ilość światła docierającego do dna tuby w normalnych warunkach jest tak znikoma, że nic tam nie da się dostrzec. Można to zmienić świecąc latarką, ale jak widać, można również do takich trudno dostępnych miejsc wprowadzić światło światłowodem. W powietrzu światło biegnie po liniach prostych, wewnątrz światłowodu odbija się od jego ścianek od wewnętrznej strony.
Kalejdoskop twarzy
Kalejdoskop twarzy
Co trzeba zrobić? Wsuń głowę do wnętrza kalejdoskopu. Spójrz w dół i na boki. Poproś drugą osobę, aby włożyła głowę z drugiej strony. Jak to działa? Trzy lustra ustawione są w kształt trójkąta równobocznego. Lustra są znacznie szersze niż w typowym kalejdoskopie, ale i znacznie krótsze niż w nim. Zwielokrotnione odbicia dają złudzenie ogromnej, ale nieistniejącej przestrzeni wewnątrz takiego kalejdoskopu. Możliwość wsunięcia głowy do środka pozwala na wykonywanie efektownych zdjęć.
Krzywy Świat
Krzywy Świat
Co trzeba zrobić? Obejrzyj swoje odbicie w każdym z dwóch luster. Jak zmieni się obraz gdy wejdziesz na podstawkę? Podnieś powoli rękę do góry i opuść ją na dół. Jak zmienia się jej długość? Jak to działa? Oba lustra są wygięte w różny sposób: jedno z nich jest mocno wypukłe na dole, a lekko wklęsłe u góry, drugie na odwrót. Lustro wypukłe zmniejsza obraz, z kolei wklęsłe je powiększa. Dlatego górna część naszego ciała wydaje się skrócona, a dolna wydłużona lub na odwrót. Wejście na podstawkę zmienia nieco obraz, gdyż przesuwa granicę miedzy częściami ciała wydłużanymi i skracanymi.
Lustrzane 3D
Lustrzane 3D
Co trzeba zrobić? Siedząc dotknij nosem pionowego pręta przed lusterkami. Patrz przed siebie. Bardzo delikatnie rusz głową. Widzisz obraz 3D? Sprawdź co dzieje się gdy pochylasz pręty znajdujące się przed zdjęciami patrząc jednym okiem i dwojgiem oczu. Jak to działa? Wrażenie 3D powstaje w naszym mózgu dzięki temu, że obrazy dostarczane przez prawe i lewe oko nie są identyczne. Oba zdjęcia wykonano specjalnym aparatem z dwoma obiektywami ustawionymi w takiej odległości od siebie, jak oczy człowieka. Prawe oko widzi w prawym lusterku odbicie obrazu z prawego obiektywu aparatu, a lewe w lewym z lewego. I chociaż dzięki lusterkom oba obrazy nakładają się na siebie, to każde oko widzi tylko swój. W efekcie powstaje efekt 3D, gdyż mózg otrzymuje dokładnie takie same obrazy, jakbyśmy oglądali dany obiekt na żywo.
Magiczny sześcian
Magiczny sześcian
Co trzeba zrobić? Wsuń dłoń w otwór w lewej ściance. Czy widzisz Twoją dłoń w środku sześcianu? Nie wyjmując dłoni włącz i wyłącz lampkę znajdującą się na prawej ściance. Gdzie znika Twoja dłoń gdy lampka gaśnie? Jak to działa? Wewnątrz sześcianu znajduje się ustawione ukośnie półprzepuszczalne lustro. To co wydaje się tylną ścianką jest w istocie odbiciem podłogi w tym właśnie lustrze. Twoja dłoń znajduje się za nim i dopóki za lustrem jest ciemno, jest niewidoczna. Gdy ją oświetlimy, pojawia się. Wewnętrzne ścianki sześcianu są pokryte wzorem maskującym istnienie lustra.